کمتر از شش ماه دیگر لبنان صحنه انتخابات پارلمانی خواهد بود و تداوم شرایط باثبات کنونی امکان موفقیت حزب الله در انتخابات آتی را بدلیل پیروزی‌های اخیر در سوریه بسیار محتمل خواهد ساخت. با این حال از آن جا که حزب الله تامین کننده اهداف مورد نظر ریاض در لبنان نیست، لذا برای عربستان ادامه پیروزی‌های حزب الله به عنوان متحد ایران و بخش مهمی از محور مقاومت قابل قبول نخواهد بود و در این وضعیت بهترین سناریوی برای ریاض در لبنان به چالش کشاندن انتخابات پارلمانی آتی از طریق اعلام استعفای نخست وزیر می باشد.
در حالی که کمی بیش از یک سال از تشکیل دولت ائتلافی در لبنان می‌گذرد، سعدحریری نخست وزیر این کشور در اقدامی غیرمعمول و دور از انتظار در ریاض پایتخت عربستان از مقام خود استعفا داد. سعدحریری روز شنبه 13 آبان‌ماه در حالی که در ریاض پایتخت سعودی، با خواندن نامه‌ای روبروی دوربین شبکه تلوزیونی العربیه عربستان استعفای خود را از مقام نخست وزیری لبنان اعلام کرد.
حریری در نامه استعفایش خطاب به مردم لبنان گفت که لبنان و کشورهای عربی وضعیتی بحرانی به دلیل دخالتهای خارجی در امور داخلی این کشور را سپری می‌کند. وی بدون اشاره به دخالتهای آمریکا و سعودی در بحران‌های یمن، بحرین، سوریه و لبنان، کشور ایران را هدف حمله قرار داد و اتهامات زیادی را به ایران وارد آورد. حریری همچنین در نطق استعفای خود گفت که فضای سیاسی لبنان شبیه روزهای قبل از سوءقصد به جان پدرش، رفیق حریری، شده و او احساس می‌کند عده‌ای برای قتل وی نقشه می‌کشند.
استعفا یا ترک کشور
آن چه در اقدام حریری بسیار غیرمعمول و در واقع غیرطبیعی به نظر میرسد، استعفای او در خارج از خاک لبنان است. طبق عرف سیاسی و قانونی لبنان، سعد حریری باید استعفاء‌نامه خود را تقدیم رئیس‌جمهور «میشل عون» و پارلمان لبنان کند. در این صورت باید خواندن بیانیه توسط وی را به مثابه ترک پست از سوی نخست وزیر عنوان کرد. بدین ترتیب از نگاه قانونی استعفایی صورت نگرفته، بلکه نخست وزیر لبنان کشورش را با اعلام عدم بازگشت ترک کرده است.
اعلام جنگ از طرف مقامات ریاض
از طرف دیگر حریری بیانیه خود را نه در لبنان بلکه در ریاض قرائت کرده است. بطور کلی اعلام کناره‌گیری و یا استعفای مقامات سیاسی کشورها در مرزهای داخلی صورت می‌گیرد و تنها در صورت وقوع حوادث خشونت بار مانند انقلاب، کودتا یا جنگ رهبران سیاسی مجبور خواهند بود در خارج از کشور بیانیه‌های خود را قرائت کنند. براین اساس قرائت بیانیه حریری در خارج از لبنان نشان می‌دهد این پیام نه از سوی حریری به عنوان نخست وزیر لبنان بلکه از سوی رهبران ریاض به وی دیکته شده است.
پیش از ترور رفیق حریری در سال 2005، شرایط سیاسی در لبنان بسیار پرتنش به نظر می‌رسید و ترور رفیق حریری همزمان به آتش اختلافات میان گروه‌های داخلی لبنان افزود. حال سعدحریری در پیام تحریک آمیز و پراتهام خود به همان تنش‌های زمان ترور پدرش استناد می‌کند و در این وضعیت بسیار روشن است، در حالی که لبنان این روزها شرایط آرامی را سپری می‌کند، بیانیه غیرمعمول سعدحریری برای کناره‌گیری از مقام نخست وزیری تا چه حد می‌تواند نگرانی از ایجاد تنش و بی‌ثباتی‌های جدید را در لبنان افزایش دهد. بیانیه‌ای که حتی برای هم حزبی‌های سعدحریری هم غیرمنتظره بوده و در حالی که اعضای دولت لبنان در انتظار بازگشت سعدحریری از عربستان برای شرکت در جلسه بررسی انتخابات پارلمانی آتی را داشتند، اما نخست وزیر در ریاض از کناره‌گیری از دولت و عدم بازگشت به بیروت خبر می‌دهد.
در این صورت اعلام کناره‌گیری سعدحریری در ریاض به بهانه برخی اختلافات داخلی و مداخلات خارجی، تلاش عربستان برای تنش‌آفرینی در لبنان ارزیابی میشود. در واقع سعودی ها که جایگاه خود در صحنه تحولات سوریه را بدلیل تثبیت شرایط دولت بشار اسد از دست رفته می بینند و در یمن نیز بدلیل بیش از دو سال جنگ فرسایشی شرایط سختی را سپری می‌کنند، حال چشم طمع خود را متوجه لبنان کرده تا شاید به زعم خودشان از طریق کنترل بیروت بتوانند در رقابت با محور مقاومت پیروزی و فضای تنفسی پیدا کنند.
مداخله خارجی خوب یا بد
از طرف دیگر اعلام کناره‌گیری نخست وزیر لبنان در پایتخت عربستان به منزله کناره‌گیری حریری نه به اختیار شخص او که با فرمان و دستور شاهزادگان سعودی می باشد. لذا در حالی که عربستان با دستور به استعفای نخست وزیر لبنان، به دخالت علنی در امور داخلی لبنان مشغول است، حریری در بیانیه علت استعفا را مداخله خارجی و با اتهام مشخص به ایران عنوان می‌کند.
این در حالی است که عربستان سعودی در حال حاضر مشغول جنگ علیه یمن است، در سالهای گذشته تانک‌ها و پلیس خود را برای سرکوب معترضان بحرینی روانه بحرین کرده و همزمان گروه‌های ضددولتی و تروریستی را در سوریه زیر چتر بیشترین حمایت مالی خود قرار می‌دهد. در این صورت چرا حریری علنی‌ترین دخالتهای شاهزادگان سعودی در امور داخلی لبنان را نادیده می گیرد و در مقابل ایران را متهم به دخالت در امور داخلی این کشور می‌کند؟ برای پاسخ به این پرسش لازم است به یک روز پیش از استعفای سعدحریری بازگردیم. حریری یک روز پیش از کناره‌گیری خود در جریان دیدار با علی‌اکبر ولایتی، تلاش کرده بود تا جمهوری اسلامی ایران را از مخالفت با اقدامات ضد بشری عربستان در یمن از جمله بمباران زنان و کودکان بی گناه یمنی و محاصره غذایی و دارویی این کشور منصرف کند، که با پاسخ منفی نماینده ایران مواجه شد. وی همچنین در این دیدار اذعان کرده بود که علی رغم برخی اختلافات، ثبات و امنیت در لبنان ایجاد شده و همه گروه‌ها بر این مهم تأکبد و همکاری دارند.
اما حریری بعد از دیدار با مقامات ایرانی با سفر به ریاض پاسخ منفی ایران را به اطلاع سعودی‌ها رسانده و سپس به یکباره اعلام کناره‌گیری کرد. در این صورت پرواضح است که پاسخ منفی تهران منجر به ایراد اتهامات ضدایرانی او به نیابت از عربستان و در نهایت اعلام کناره‌گیری از نخست وزیری با هدف فشار بر ایران شده است.
از طرف دیگر حریری در حالی مدعی دخالت ایران و اتهام علیه حزب الله لبنان شد که حزب الله به عنوان یک حزب سیاسی مستقل در صحنه سیاسی لبنان اهداف خود را در راستای مقاومت در برابر اشغال‌گری رژیم صهیونیستی و مبارزه با تروریسم بویژه در سوریه دنبال می‌کند. در این صورت سوالی که مطرح می شود این است اکنون که لبنان روزهای آرامی را سپری می‌کند و حزب الله در داخل این کشور مشغول همکاری با احزاب دیگر و در خارج مشغول نبرد با تروریسم است، چرا سعدحریری اتهامات خود را متوجه حزب الله می‌کند؟
مشخص است در حالی که فضای سیاسی لبنان پس از توافق سال گذشته میان نیروها و جریان های سیاسی لبنانی بویژه حزب الله و جریان 14 مارس آرام و روال عادی را طی می‌کند، استعفا نخست وزیر در واقع با هدف برآورده سازی اهداف متحدان خارجی حریری بویژه حاکمان سعودی انجام شد. کمتر از شش ماه دیگر لبنان صحنه انتخابات پارلمانی خواهد بود و تداوم شرایط باثبات کنونی امکان موفقیت حزب الله در انتخابات آتی را بدلیل پیروزی‌های اخیر در سوریه بسیار محتمل خواهد ساخت. با این حال از آن جا که حزب الله تامین کننده اهداف مورد نظر ریاض در لبنان نیست، لذا برای عربستان ادامه پیروزی‌های حزب الله به عنوان متحد ایران و بخش مهمی از محور مقاومت قابل قبول نخواهد بود و در این وضعیت بهترین سناریوی برای ریاض در لبنان به چالش کشاندن انتخابات پارلمانی آتی از طریق اعلام استعفای نخست وزیر می باشد.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/9247
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
